Het is stil, veel te stil. Stilte in onze flat, stilte in het dorp en de allesoverheersende stilte voor jouw huis. Slechts een verzameling kaarten, knuffels en bloemen spreekt de woorden waarover de stilte zwijgt.
Stil is het in de supermarkt, waar jouw stem luid door het gangpad klonk als je mij zag. Voor jou ben ik het meisje waarbij je altijd je biertjes af kwam rekenen en even gezellig mee kon babbelen. Het meisje dat soms als het mooi weer was, in haar pauze bij jou op het bankje kwam zitten om mijn broodje te eten. Heel af en toe bracht ik een biertje voor je mee. Het meisje wat zich een paar jaar geleden niet altijd even goed voelde, de negatieve geluiden in mijn hoofd kregen te vaak de overhand. Jouw stem sprak luider dan mijn gedachten en waar anderen dit soms gek vonden, vond ik het prettig. Je maakte mij altijd aan het lachen, met je grappen, stemgeluid en vaak wijze woorden of zegeningen voor de dag. Als klant, later als buurman maar ook als een bijzondere vriend. Als ik 's ochtends naar werk of school vertrok klonk het luidkeels: "Daag Martje, doe je best en god bless you". Ik, verre van gelovig, werd heel vrolijk van jouw zegeningen voor die dag, elke dag. Want alles wat je zei kwam recht uit je hart.
Nu ga ik de deur uit en is het stil, het enige wat mij begroet is een stapel bloemen, kaarsjes en andere geschenken op de plek waar jouw stoeltje altijd stond. Ik wordt er niet blij van, het herinnert me aan het vreselijke onrecht wat jou is aangedaan.
Ruim 3 weken geleden is het dat ik recht overeind schoot in bed, gealarmeerd door het bulderende geschreeuw van iemand voor wie jouw deur altijd openstond. Zo snel als ik kon ben ik naar je toe gerend, maar het was te laat.. ik zag je roerloos liggen op de vloer in de gang van jouw huis. Blijkbaar heeft mijn vriend de dader bij jou weggetrokken, maar ik heb het niet meegekregen. Ik zag alleen jou liggen en mijn wereld stond stil. Ik ben naast je neergeknield, heb je verteld dat alles goed komt en dat ik bij je was. Ik kreeg je niet bij, en machteloos als ik was kon ik alleen maar hopen dat je voelde dat er mensen bij je waren die je beschermen en om je geven. Ik kon alleen maar je hand vasthouden en hopen op het beste..
Lieve Sam, overal waar jouw geluid altijd klonk is het nu oorverdovend stil. Want jij bent stil.. het zwijgen opgelegd door een perfect voorbeeld van ons falende zorgsysteem. Je leeft, maar praat niet. Misschien zal je wel nooit meer kunnen praten, het idee roept onbeschrijflijke gevoelens bij me op.
De persoon die zijn problemen moest afreageren op jou, is helaas geen onbekende. Ik weet dat hij opgenomen heeft gezeten in een instelling voor psychiatrische patiënten. Ik heb met hem wel eens wat woorden gewisseld, soms zelfs een stukje gewandeld of even gerookt omdat ik hem vaak tegenkwam. Toentertijd leek hij ongevaarlijk, maar zijn verhalen en theorieën zeiden genoeg over zijn besef van de wereld waarin we leven. Ons zorgsysteem faalt aan alle kanten doordat geld tekort schiet, maar de gevaarlijkste fouten zijn die binnen de GGZ.. hoe ze deze man ooit hebben kunnen loslaten, hebben kunnen denken dat hij zonder toezicht op zichzelf zou kunnen wonen en zich zou kunnen redden terwijl hij verkondigd dat hij de zoon van god is.. dat gaat mijn verstand te boven. Hoe erg het me ook tegenstaat dit te zeggen, ook de dader is een slachtoffer. Een slachtoffer van hulp die hij had moeten krijgen, maar niet kreeg. Een slachtoffer van zijn eigen waanideeën maakt vroeg of laat andere slachtoffers, en dat slachtoffer was jij Sam..
Slachtoffer van een zorgsysteem dat moet worden wakkergeschud, slachtoffer van nalatigheid door de hoge heren in ons kabinet die de zorg kapot bezuinigen, slachtoffer van onrecht en zinloos geweld.. en waarom? Omdat langdurige zorg onbetaalbaar wordt.. maar wat uiteindelijk het meest dure is, is de prijs die jij hebt betaald voor jouw goedheid. De prijs voor iemand hulp verlenen terwijl je zelf onbevoegd en onbekwaam bent, hulp verlenen omdat je denkt dat die persoon je vriend is.
Zorg is duur, maar een mensenleven onbetaalbaar.. en niets, geen geldbedrag kan ooit op tegen de stilte die iedereen die jou lief heeft nu moet verdragen. Nu, maar misschien wel voor altijd.
En ik? Ik zal niet rusten tot ieder mens die ik ken jouw naam heeft gehoord, de naam van Sam Pieters, de naam van onze vriend, de naam van iemand die dacht goed te doen. Moge jouw woorden bij je terugkomen. Lieve Sam, god bless you...
